Polska: Zmiany w procedurze cywilnej ułatwią zainteresowanym jak najszybsze uzyskanie wyroku i usprawnią obrót gospodarczy
Zakres zmian jest ogromny, w tym miejscu przedstawimy tylko najciekawsze z nich:
Wprowadzono posiedzenie przygotowawcze, na którym sąd będzie się starał nakłonić strony do polubownego zakończenia sporu. Gdy te wysiłki zawiodą, wspólnie ze stronami, opracuje plan rozprawy. Ma on zawierać m.in.: określenie żądań stron, spornych faktów, terminy posiedzeń i czynności, kolejność i termin przeprowadzenia dowodów oraz datę zamknięcia rozprawy i ogłoszenia wyroku. Twierdzenia i dowody będą musiały być zgłaszane do czasu zatwierdzenia planu, chyba że strona uprawdopodobni, że nie było to możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później. Niestawiennictwo powoda na posiedzeniu przygotowawczym będzie mogło skutkować umorzeniem postępowania, a brak obecności pozwanego sprawi, że nie będzie miał on wpływu na kształt planu rozprawy i może zapłacić wyższe koszty procesu.
Rozstrzygnięcie sprawy powinno nastąpić na pierwszym terminie a jeżeli będzie to niewykonalne wówczas rozprawy winny być wyznaczane dzień po dniu. Dotychczas przerwy między kolejnymi rozprawami dochodziły w praktyce do 6-12 miesięcy.
Konieczne będzie złożenie przez pozwanego odpowiedzi na pozew, dzięki której przed pierwszym posiedzeniem sąd będzie już miał wstępną orientację co do stanowiska stron. Brak odpowiedzi na pozew będzie mógł skutkować wydaniem wyroku zaocznego.
Ograniczono możliwość podnoszenia przez pozwanego zarzutu potrącenia. Pozwany będzie mógł to zrobić tylko gdy jego wierzytelność jest niesporna, udowodniona dokumentem albo pochodzi z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona pozwem. W przeciwnym razie pozwany będzie musiał wytoczyć własne powództwo. Ograniczenie to ma przyspieszyć postępowanie i zapobiec sytuacji podnoszenia fikcyjnych zarzutów tylko po to, by opóźnić moment wydania wyroku i odwlec obowiązek zapłaty.
Wprowadzono szereg przepisów, które mają przeciwdziałać obstrukcji procesowej m. in. zakaz korzystania z uprawnień procesowych np. wnoszenia zażaleń niezgodnego z celem, dla których je ustanowiono bądź łatwiejsze odrzucenie pozwów oczywiście bezzasadnych.
Przywrócono niegdyś funkcjonujące odrębne postępowanie gospodarcze dla sporów pomiędzy przedsiębiorcami. Będą one rozpatrywane według bardziej skomplikowanej, ale szybszej procedury. Podstawą będą w nim dowody z dokumentów, świadkowie będą dopuszczani jedynie wyjątkowo.
Nowelizacja równocześnie podnosi koszty sądowe, przykładowo w miejsce maksymalnej opłaty sądowej 100.000,- zł. limitem będzie 200.000,- zł.
Źródło: Ustawa z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2019 poz. 1469). Większość przepisów wchodzi w życie 7.11.2019